به گزارش خبرنگار جهاد و مقاومت خبرگزاری بسیج، سردار شهید حسن باقری به زعم تمامی همکاران، فرماندهان و نیروهایش چشم جنگ بود و به اعتراف و اعتقاد فرماندهان دفاع مقدس لیاقت لقب نابغه دفاع مقدس تنها در خور اوست. امام خامنه ای(مدظله العالی) هم که بارها در دوران زندگانی این شهید بزرگوار وی و فعالیت هایش را از نزدیک دیده اند در خصوص فرماندهان و شهدای شهید دفاع مقدس به ویژه این شهید بزرگوار از لفظ معجزه مغفول استفاده می کنند. با توجه به این که در آستانه سالروز شهادت این شهید بزرگوار هستیم با یکی از فرماندهان دوران دفاع مقدس که توفیق همراهی با این شهید بزرگوار را در مدت حضورش در دفاع مقدس به صورت مستقیم و غیر مستقیم داشته به گفتگو نشستیم. البته از سویی این گفتگو و نوع قرابت این فرمانده دوران دفاع مقدس با مابقی فرماندهان متفاوت است چرا که امروز او در راستای حفظ و نشر آثار شهید غلامحسین افشردی یا به عبارتی حسن باقری همت گمارده و مسئولیت موسسه شهید حسن باقری را بر عهده دارد.
سردار فتح الله جعفری که امروز مسئول موسسه شهید حسن باقری را بر عهده دارد در سال های دفاع مقدس از بنیان گذاران زرهی در سپاه است که همین امر شاید موجب شد تا بعد از عملیات فتح المبین او کمتر بتواند با شهید باقری همراه باشد. او در کارنامه فعالیت های خود مسئولیت سازمان حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس سپاه را دارد که بعد از این مسئولیت از وی خبری نشد تا آن که نام او را بعنوان مسئول موسسه انتشاراتی شهید باقری دیدیم.
با سردار جعفری پیش از این برای نشریات دیگری مصاحبه کرده بودم و اشتیاق وی را برای بیان آنچه که از «حسن باقری» می داند یا در اسناد به دست آورده دیده بودم و این بار هم فرصت شد تا با وی در خصوص برخی از ابعادی که از شهید باقری برایم سئوال شده بود گفتگو کنم. در ادامه حاصل این گفتگو را می خوانید.
*سردار ضمن تشکر از این که این فرصت را به ما دادید تا در رابطه با نابغه دفاع مقدس به گفتگو بپردازیم، در ابتدا سئوالی که در جمع بندی از خاطرات، مقالاتی که در باره این شهید مطالعه کردم و در خاطراتی که در خصوص ایشان از فرماندهان شنیده یا خوانده ام و مصاحبه هایی که در نوبت های قبل با خود شما انجام داده ام، برایم ایجاد شد را مطرح می کنم. بعضا گفته می شود که بعد از حسن باقری در دفاع مقدس یک خلاء ایجاد شد که تا انتهای دفاع مقدس هم جبران نشد. با این اوصاف و مباحثی که در حاشیه این موضوع مطرح می شد می توان گفت که تاریخ دفاع مقدس را می توان به دو بخش قبل و بعد از شهادت حسن باقری تقسیم کرد؟
بله من از زبان فرماندهان سپاه و ارتش، در سطح آقا محسن رضایی و شهید صیاد شیرازی تا سطوح پایین تر، از این فرماندهان بارها شنیدم که گفتند، بعد از حسن باقری چه کنیم؟ همه خلا او را از دقیقه بعد از شهادتش احساس کردند. بعد از حسن باقری یک خلا بزرگ در جنگ ایجاد شد که تا انتهای جنگ هم پر نشد. خودم هم این را می دیدم و درک می کردم. نه هیچ کس به اندازه او تسلط و درک را نسبت به مواضع دشمن و خودی داشت و نه کسی توان تحلیل او را. هیچ کس نتوانست کارهایی که او در دوران حیاتش در دفاع مقدس شروع کرده بود را ادامه دهد. او تمام فعالیت ها و کارها و طراحی هایش را سند کرده بود و توانسته بود در جبهه خودی با جمع بندی وضعیت و تحلیل اوضاع به یک تسلط کامل برسد و همین وضعیت تسلط کامل را بر وضعیت جبهه دشمن داشت. تمام این ها که می گویم توضیحات و خاطرات طویل و دراز دارد که مجال طرح آن ها نیست.
بعد از شهادتش هم آقا محسن رضایی در جلسه ای که گذاشته بود این را مطرح کرد. شما می بینید که کارهای ریشه ای و مهمی که او در طول دوران حیاتش در دفاع مقدس کرد به همان دوران حیاط اش محدود شد. گزارش های روزانه جنگ، یادداشت های شخصی، جمع بندی هفتگی و ماهانه از وضعیت جبهه ها و... همه و همه دیگر یا انجام نشد و یا دیگر آن کیفیت را نداشت. حتی با وجودی که امکانات ما با ابتدای جنگ که کار را شروع کرده بود اصلا قابل مقایسه نبود.
او فراتر از این ها فکر می کرد به طوری که همان ماه های ابتدای دفاع مقدس در مقابل نظرات و طرح های بنی صدر که در عملیات های مختلف شکست خورد و امکانات در اختیار سپاه قرار نمی گرفت و نیروهای سپاه یکسری عملیات های محدود در حد شبیخون را انجام می دادند، می گفت ما باید استراتژی جنگ خود را عوض کنیم و این مدل جنگیدن به درد نمی خورد و البته نه اینکه فقط انتقاد داشت و نگاه سلبی نسبت به استراتژی های موجود داشت، بلکه در برابر این استراتژی طرح و برنامه و استراتژی و حرف برای زدن داشت و با توجه به این که به تمام جبهه ها مسلط بود خوب حرف هایش را مطرح می کرد و فرماندهان زبده دافوس و دانشگاه جنگ دیده ارتش را که ادعای سال ها نظامی گری داشتند را هم نه تنها مجاب بلکه کاملا توجیه می کرد.
چون مجال نیست من خیلی به استراتژی هایی که او برای جنگ داشت و اجرا کرد اشاره نمی کنم. البته این را هم اشاره کنم که از آقا محسن رشید(سرلشکر محسن رشید) بنده خودم این سخن را شنیدم که ایشان نظرشان این است که اگر کسی زندگی شهید حسن باقری را در طول 28 ماه حضورش در دفاع مقدس را بررسی کند انگار که تاریخ دفاع مقدس را بررسی کرده. البته با توجه به این که شهید باقری عمده طول جنگ در جبهه های جنوبی بود شاید تاریخ جنگ(دفاع مقدس) در خوزستان درست تر باشد، هرچند که مهم ترین وقایع آن دوران دفاع مقدس در خوزستان اتفاق افتاده است.
*سردار نکته مهمی که به نظر من می آید این است که شهید افشردی در یک محاسبه سر انگشتی حدود 28 ماه در دفاع مقدس حضور داشت. حالا بعد از مدت طولانی که از شهادت ایشان می گذشته موسسه شهید باقری شکل گرفت تا آثار ایشان را تدوین کند، جدا از این که چرا این کار دیر انجام شده این هم به نظر من مهم است که محتوای این مطالب آن چنان عمیق است که شاید حدود ده تا بیست برابر زمانی که این شهید اسناد مربوط به کارهایش را تنظیم کرده برای بررسی و آماده سازی برای چاپ آن ها را آماده کرد. آیا همین طور است؟
این که شما می فرمایید نکته خوبی است. خیلی از دوستان شهید باقری که از فرماندهان ارشد سپاه و نیروهای مسلح هستند این دغدغه را داشتند که باید در مورد شهید افشردی کارهای زیادی انجام شود. از سویی حضرت آقا هم در همان اوایل این دغدغه خود نسبت به کار روی اندیشه و الگوی شهید حسن باقری را به دفتر نظامی خود و دوستان ستاد کل نیروهای مسلح انتقال داده بودند. بنده هم که در مسئولیت سازمان حفظ آثار و ارزش های دفاع مقدس سپاه قرارگرفتم این دغدغه ام بود و یکسری کارها را شروع کردیم اما این نبود که یک موسسه مستقل با بودجه مشخص داشته باشیم تا این کارها انجام شود. دوستان و نیروهای شهید باقری هم به ما کمک هایی کردند، از خود سردار رشید گرفته تا سردار صفاری و... بعدها هم ما مطلع شدیم که حضرت آقا این را از دفتر نظامی خود و ستاد کل قبلا مطالبه کرده اند. تا این که توانستیم یک موسسه برای این کار دایر و کارها را شروع کنیم. این را به شما بگویم که ما فقط دو سال مشغول جمع آوری عمده اسنادی بودیم که از شهید باقری وجود داشته است. هم در تهران هم در اهواز در قرارگاه کربلا(گلف) که البته تا امروز اسناد قابل توجهی جمع شده است. اما با اطلاعات، اخبار و مطالبی که همه ما که با شهید باقری بودیم در ذهن داریم هنوز نتوانسته این برخی از اسناد مربوط به این شهید را پیدا کنیم، که یا احتمالا از بین رفته و یا این که در جایی است و باید بررسی و پیدا شود. بعد از جمع آوری اسناد هم ما به سرعت شروع کردیم به کارهای بررسی و تبیین اسناد برای انتشار، البته برخی از اسناد هنوز طبقه بندی دارد، اولین اسنادی که منتشر شد گزارش های روزانه جنگ بود که وی بصورت روزانه از وضعیت جبهه تهیه می کرد و به تعداد محدود در اختیار فرماندهان قرار می گرفت که خود تنظیم این گزارش ها داستان های زیادی دارد. البته این ها محدود به دوران حیات خود او در دفاع مقدس شد و بعد از شهادتش تنها شاید سه شماره بیشتر منتشر نشد. چون این دسته از اسناد نیاز زیادی به کارهای تحلیلی نداشت، البته خود این ها هم خیلی زمان برد تا تحلیل و دسته بندی شود، همگی دسته بندی و آماده انتشار شد که در مجموعه پنج جلدی گزارش روزانه جنگ دو سال گذشته رونمایی شد. بخش دیگر کار تهیه کتاب زندگی نامه این شهید است خیلی سخت و پیچیده است، البته جلد اول این مجموعه سه جلدی هم سال گذشته چاپ و رونمایی شد که مربوط به دوران قبل از حضور شهید در دفاع مقدس می باشد. اما در مرحله حضور ایشان در دفاع مقدس باید دقت و کار زیادی انجام شود تا چیزی از قلم نیفتد و نیز همه چیز طوری تبیین شود که خواننده دچار ابهام نشود، بعضا باید اسامی مکان های جغرافیایی و نیز جای دقیق آن ها تبیین شود، هر اسمی که در کتاب می آید باید درباره آن فرد توضیح کاملی داده شود و خیلی مسائل دیگر که نیاز به تبیین کامل دارد. لذا ادامه کار خیلی سخت و طولانی است. از طرفی یادداشت های روزانه شهید باقری است که باید آن ها را هم به همین نحو تبیین کنیم که ان شاء الله جلد اول یادداشت های روزانه شهید را امسال رونمایی می کنیم.
در هر صورت کار روی اسنادی که او به جای گذاشته خیلی زیاد است و البته هنوز هم اسنادی از این شهید وجود دارد که باید پیدا کنیم.
*علت این که کارهای شهید افشردی ادامه پیدا نکرد چه بود؟ البته با توجه به این که این شهید بزرگوار به این شکل کارهای خود را سند کرده می توان به عمق نگاه علمی و دقت او برای ماندگاری اندیشه اش که وصل به اندیشه الهی بود پی برد.
بله این درست است، البته این به خاطر توانایی های شخصی ای بود که این شهید بزرگوار داشت، یعنی هم خبرنگاری را در روزنامه جمهوری اسلامی به خوبی یاد گرفته بود و هم اهمیت موضوع را درک کرده بود و همت این کار را داشت که تمام مسائل را بنویسد و سند کند، که البته این یکی از بزرگترین گنجینه های دفاع مقدس است و به لحاظ این که نگاهش از درون بالاتربن سطح تصمیم سازی در جنگ درآمده و نگاه خوب این شهید را دارد بسیار جنگ گرانبهایی است.
برچسب ها : مصاحبه ,
